Rayon là một loại vải pha trộn, có những ưu điểm của bông và tơ tằm nguyên chất. Được sử dụng rộng rãi trong sản xuất trang phục, đồ gia dụng và các sản phẩm y tế, vệ sinh. Vậy vải Rayon là gì? Bảo quản vải này như thế nào? Tất cả sẽ được Huy Sơ Mi giới thiệu trong bài viết dưới đây!
1. Vải Rayon là gì?
Rayon là một loại vải được làm từ các nguyên liệu tự nhiên như gỗ. Hoặc những sản phẩm nông nghiệp được tái chế dưới dạng sợi cellulose. Chất liệu Rayon sở hữu các đặc tính của nhiều loại vải khác như lụa, cotton, len, các loại vải khác. Vì thế, loại vải này được ứng dụng rộng rãi trong may quần áo.
Rayon là một loại vải bán tổng hợp vì được sản xuất từ cellulose tự nhiên kết hợp với một số chất hóa học khác. Cũng vì thế, trong ngành công nghiệp, vải Rayon còn được gọi bằng rất nhiều cái tên khác như tơ hóa học, tơ nhân tạo, tơ sợi, tơ sản xuất, tơ tằm, tơ rayon,…
2. Nguồn gốc chất liệu Rayon
Chất liệu Rayon được phát minh vào năm 1846 một cách tình cờ. Cha đẻ của loại vải này chính là Bá tước Hilaire de Chardonnet người Pháp. Ông được cấp bằng sáng chế khi tạo ra Rayon vào năm 1885.
Năm 1911, Rayon mới được đưa vào sản xuất với tên gọi “tơ nhân tạo”. Đến năm 1925, sợi tơ nhân tạo được Ủy Bán Thương mại Liên Bang chính thức gọi là Rayon.
Năm 1950, vải Rayon được sử dụng phổ biến để sản xuất các sản phẩm nội thất và gia dụng. Đến năm 1955, Rayon mới được sử dụng thường xuyên trong lĩnh vực may mặc nhờ sự cái tiết và nâng cấp về chất liệu vải. Ngày nay, Rayon trở thành một trong những loại vải được sử dụng nhiều nhất trong may trang phục.
3. Quy trình sản xuất vải Rayon
Chất vải Rayon được sản xuất chủ yếu từ gỗ và một số chất hóa học khác trong quá trình gia công. Quy trình sản xuất Rayon thường gồm các bước cơ bản sau:
- Bước 1: Ngâm cellulose tinh khiết trong natri hidroxit để tạo ra các tấm xenlulo kiềm. Sấy khô những tấm kiềm sau đó cảnh nhỏ thành mảnh vụn. Sau đó ủ các mảnh vụn trong thùng kim loại trong vòng 2 đến 3 ngày.
- Bước 2: Khi đã lão hóa, khuấy các mảnh vụn với cacbon disunfua lỏng. Khiến hỗn hợp trở thành màu cam gọi là natri xenlulo xanthate. Tiếp tục sản xuất vải Rayon bằng cách ngâm natri xenlulo xanthate trong xút ăn da tạo thành một dung dịch mới. Loại bỏ tạp chất của dung dịch sau đó ủ trong thùng từ 4 đến 5 ngày.
- Bước 3: Sản xuất sợi bằng dung dịch visco. Ép chất lỏng đi qua một vòi xoay hoạt động giống vòi hoa sen sau đó đến một bể axit. Tại bể, axit sẽ đông tụ rồi đông đặc tạo thành sợi xenlulo tái sinh.
- Bước 4: Sau khi ngâm trong axit thì kéo các sợi đang có thành sợi dài để dệt thành vải Rayon. Có thể sử dụng các phương pháp kéo sợi bằng nồi, kéo sợi liên tục và kéo sợi chỉ tùy theo cơ sở thực hiện.
- Bước 5: Sau khi kép thành công, bắt đầu sử dụng hóa chất để xử lý độ dày, dài, ẩm, mốc,… Cuối cùng là tạo ra vải để bán hoặc sản xuất trang phục trực tiếp.
4. Ưu nhược điểm chất liệu vải Rayon
Giống như nhiều loại vải khác, Rayon cũng có ưu điểm và nhược điểm riêng. Nắm rõ ưu nhược điểm của vải sẽ dễ dàng sử dụng và bảo quản vải dễ dàng hơn.
4.1. Ưu điểm vải Rayon
Là sợi bán tổng hợp Rayon sở hữu rất ưu điểm từ nhiều loại vải khác như:
- Mềm mịn, bóng mượt: Chất vải Rayon có kết cấu mịn, khi chạm vào mềm mại, dễ chịu như bông và vải lanh. Vải cũng mang đến cảm giác sáng bóng như lụa.
- Thoáng khí: Rayon không có khả năng giữ nhiệt, dễ thấm hút mồ hôi, rất thoáng mát và mát mẻ. Vì thế chất vải Rayon thường được sử dụng để may trang phục thể thao, đồ mùa hè, đồ đi biển.
- Độ rủ tự nhiên: Sợi vải Rayon có thể treo và di chuyển theo hướng chảy như chất lỏng nên thường được dùng để sản xuất màn treo.
- Dễ pha trộn: Chất liệu Rayon rất dễ pha trộn với các loại sợi khác như cotton, linen,….
- An toàn với sức khỏe người dùng: Rayon rất thân thiện với môi trường và được ứng dụng rộng rãi. Ngoài sử dụng làm trang phục trong may mặc, Rayon còn được sử dụng trong lĩnh vực y tế như sản xuất gạc thấm hút băng bó vết thương.
- Rất dễ nhuộm màu: Rayon rất dễ nhuộm màu để tạo ra các cuộn vải đa màu sắc sinh động và thu hút hơn.
- Giá bình dân: So với nhiều loại vải sang trọng và cao cấp cùng cấp khác thì vải Rayon có giá thành khá rẻ. Nên được ứng dụng rộng rãi trong may nhiều loại quần áo khác nhau.
4.2. Nhược điểm chất liệu Rayon
Bên cạnh các ưu thế nổi bật trên, Rayon còn tồn tại một số nhược điểm như:
- Quy trình sản xuất gây ô nhiễm môi trường: Dù có nguồn gốc tự nhiên nhưng trong quá trình sản xuất Rayon vẫn sử dụng chất hóa học. Tác động đến môi trường cũng như dễ ảnh hưởng đến công nhân sản xuất.
- Khó vệ sinh và bảo quản: Chất vải Rayon dễ bị co lại khi giặt không đúng cách, thường chỉ có thể gaiwjt bằng tay hoặc máy, không được giặt khô.
- Khả năng chịu nhiệt kém: Vải Rayon dễ bị ảnh hưởng ở nhiệt độ cao nên không được là ủi trực tiếp ở nhiệt độ cao.
- Không bền màu, dễ giãn: Rayon rất dễ bạc màu, dễ bị mất form và thường không thể phục hồi lại.
- Dễ ẩm mốc: Chất liệu Rayon dễ hấp thu nước, dầu tự nhiên trên cơ thể, hơi ẩm nên rất nhanh bị mốc.
5. Các loại vải Rayon phổ biến và giá bán
Hiện nay, Rayon được chia thành ba loại vải phổ biến, đó là: Viscose, Lyocell và Modal.
5.1. Vải Rayon Modal
Modal còn được gọi là rayon HWM, là vải bán tổng hợp được sản xuất từ bột cây sồi và bạch dương. Để nâng cao độ bền, Rayon Modal thường được pha trộn với nhiều loại sợi khác như cotton, spandex.
Vải có đặc tính mềm mại, thoáng khí, hút ẩm tốt, chống nhăn tự nhiên tốt. Tuy nhiên, sau thời gian dài sử dụng, vải có thể xuất hiện lông tơ nên không phù hợp với người có da nhạy cảm.
Loại vải này được ứng dụng phổ biến trong sản xuất quần áo và đồ gia dụng. Ví dụ như đồ lót, đồ ngủ, khăn tắm, khăn trải giường. Giá bán vải Rayon Model khá cao nằm trong khoảng 150.000 đến 200.000 đồng cho khổ vải 170cm.
5.2. Vải Rayon Viscose
Viscose là vải bán tổng hợp được sản xuất từ bột gỗ và được sử dụng rộng rãi, phổ biến hiện nay. Rất dễ tìm thấy viscose trong các sản phẩm chứa bông, nhung, taffeta. Hoặc trong các sản phẩm vệ sinh phụ nữ, dây lốp xe,…
Rayon Viscose rất đa năng vì có thể pha trộn với nhiều loại sợi khác. Vải này rất thoangs khi, khả năng giữ màu khá tốt và tương đối nhẹ, bền. Tuy nhiên, loại vải này dễ bị co khi giặt, dễ nhăn, không bền khi tiếp xúc lâu với ánh sáng. Bên cạnh đó, vải dễ bị đứt khi ướt và mẫn cảm với nấm mốc.
Viscose thường được sử dụng để sản xuất áo và vật dụng trong cuộc sống. Ví dụ như áo sơ mi vải Rayon, đồ trượt tuyết, đồ ngủ, áo khoác nhẹ, khăn trải bàn, khăn tắm, rèm, ga giường,… Loại vải này là vải Rayon giá rẻ chỉ khoảng 110.000 đến 150.000 đồng cho một mét vải.
5.3. Vải Rayon Lyocell
Rayon Lyocell còn có tên gọi khác là vải Tencel. Loại vải này được sản xuất từ bột gỗ của cây bạch đàn, cây khuynh diệp. Loại vải này sử dụng rất ít hóa chất nên rất thân thiện với môi trường. Loại vải này thường được pha trộn với vải bông, lanh.
Lyocell rất dễ nhuộm nên có màu sắc phong phú, khả năng hút ẩm và chống luẩn tốt. Vải rất mềm mại và thoải mái, phù hợp với da nhạy cảm. Tuy nhiên, loại vải này có dễ bị phai màu và dễ bịt ngót khi giặt.
Lyocell thường được sử dụng để sản xuất đồ ngủ, đồ mùa hè và chăn ga gối đệm. Giá thành của loại vải này cao nhất trong các loại vải Rayon từ 150.000 đến 200.000 cho khổ vải 2m5.
6. Ứng dụng chất liệu Rayon trong đời sống
Sở hữu nhiều ưu điểm nổi bật, Rayon được ứng dụng vô cùng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực đời sống.
- May trang phục: Rayon được sử dụng phổ biến để may quần áo đi biển, trang phục mùa hè, khăn quàng cổ, cà vạt,…
- Sản xuất đồ nội thất gia đình: Với đặc tính mềm mịn, co giãn tốt, Rayon được dùng để may gia giường, rèm cửa, khăn tắm,….
- Sản xuất sản phẩm công nghiệp: Nhờ khả năng thấm hút tốt, vải Rayon còn được sử dụng để sản xuất sản phẩm phẫu thuật y tế, lốp xe ô tô,…
- Ngoài ra, Rayon còn được ứng dụng trong việc sản xuất sản phẩm vệ sinh phụ nữ. tã không dệt,….
7. Hướng dẫn nhận biết và chọn mua vải Rayon chuẩn
Sở hữu đặc tính của nhiều loại vải khác như cotton, lụa, bông, Rayon rất dễ bị nhầm lẫn với những vải khác và sản phẩm giá vải Rayon. Để mua được chất vải Rayon chuẩn, bạn cần phải biết cách nhận biết loại vải này. Dưới đây là một số cách để nhận biết chất liệu “tơ nhân tạo” này:
- Mềm mịn và độ bóng: Rayon có bề mặt mịn, không có tạp chất, độ hoàn thiện rất đẹp. Độ bóng của chất liệu Rayon cao hơn so với cotton.
- Hình dạng: Sợi tơ Rayon đồng đều và rất ít bị lỗi sợi, sợi thường có hình trụ tròn rất dễ nhận biết.
- Màu sắc: Rayon có rất nhiều màu sắc sống động và đẹp mắt.
- Độ nhăn: Nắm chặt vải và thả ra, Rayon sẽ xuất hiện nếp nhăn, không dễ phục hồi ngay và khi làm phẳng vẫn còn đường nhăn.
- Độ bền: Sợi Rayon có độ bền khá thấp, trong môi trường ẩm ướt dễ bị gãy.
- Thấm nước: Rayon mềm dẻo và nhẹ khi khô, nhưng cứng hơn khi ướt.
- Đốt cháy: Khi đốt Rayon sẽ có mùi giống như nhựa cháy, xuất hiện khói đen, tro tàn rất ít và thường chỉ có ở đầu đốt.
8. Bảo quản vải Rayon như thế nào
Để các sản phẩm làm từ Rayon có độ bền bao và không bị hỏng, người sử dụng phải bảo quản vải đúng cách. Dưới đây là một số cách sử dụng để bảo quản chất liệu Rayon.
- Đọc nhãn trên quần áo bằng vải Rayon trước khi giặt bằng máy hoặc áp dụng các kỹ thuật giặt khác.
- Giặt vải bằng nước lạnh để vải không bị co giãn hoặc hư hỏng.
- Sử dụng chất tẩy nhẹ nhàng để không làm mất màu sắc vốn có của vải.
- Phơi trang phục từ Rayon ở nơi có bóng râm, không tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng để vải luôn bền. Lưu ý đặt trang phục trên bề mặt nằm ngang, không nên treo thẳng để sản phẩm không bị kéo dãn, mất hình dạng.
9. Các câu hỏi thường gặp về vải Rayon
Tên gọi Rayon thường khá xa lạ với nhiều người, vì thế có khá nhiều câu hỏi khác về loại vải này như:
9.1. Vải Rayon có nhăn không?
Vải Viscose Rayon rất dễ bị nhăn nếu vệ sinh không đúng cách hoặc vò mạnh. Đồng thời khả năng phục hồi sau nhăn khá chậm. Tuy nhiên, Rayon Modal thì lại có khả năng chống nhăn tự nhiên rất tốt.
9.2. Vải Rayon có mát không?
Chất liệu Rayon rất thoáng mát, có khả năng thấm hút mồ hôi rất tốt. Được sử dụng rộng rãi để may quần áo mùa hè, đồ đi biển,…
9.3. Vải Rayon có rút không?
Rayon rất dễ bị co rút và mất phom dáng nếu giặt và bảo quản không đúng cách. Vì thế nên đọc nhãn mác sản phẩm trước khi giặt đồ làm từ Rayon.
9.4. Vải Rayon mua ở đâu TPHCM?
Trên thị trường hiện nay có rất nhiều địa chỉ cung cấp chất liệu Rayon. Để mua sản phẩm chất lượng, cần tìm các cơ sở cung cấp vải uy tín. Tại Hồ Chí Minh, bạn có thể tìm mua Rayon ở các chợ đầu mối lớn như Chợ Tam Bình, Kim Biên, Soái Kình Lâm,…
Trên đây là những thông tin về vải Rayon là gì mà Huy Sơ Mi đã tổng hợp. Qua đó, hy vọng bạn sẽ tìm mua, phân biệt và lựa chọn được sản phẩm làm từ Rayon phù hợp nhất. Theo dõi chúng tôi để cập nhật các thông tin mới nhất về may mặc và thời trang nhé!
